De toelichting van het meerjarenplan bevat alle informatie over het ontwerp van het meerjarenplan die relevant kan zijn voor de raadsleden om met kennis van zaken een beslissing te nemen. De toelichting bij het meerjarenplan en de aanpassing van het meerjarenplan moet de volgende zeven onderdelen bevatten:
1. Grondslagen en assumpties
Een beschrijving van de gekozen grondslagen en assumpties voor de opmaak van het meerjarenplan.
In het geval dat de grondslagen en assumpties wijzigen ten opzichte van de vorige versie moet het bestuur dat ook aangeven. Voorbeelden van grondslagen en assumpties zijn de aannames over belastingtarieven, inflatie, rentevoeten, pensioenuitgaven of personeelsaantallen.
2. Functionele indeling
Een overzicht van de ontvangsten en de uitgaven naar functionele aard. Deze bevat de budgettaire stromen per beleidsdomein. De samenstelling van de beleidsdomeinen bepaalt het bestuur zelf en is terug te vinden in de documentatie bij het meerjarenplan.
3. Economische indeling
Een overzicht van de ontvangsten en uitgaven naar economische aard. Dit overzicht bevat tal van interessante gegevens, zoals bijvoorbeeld de dotaties aan de politiezone en hulpverleningszone, de ontvangsten uit het Gemeentefonds of de toegestane leningen aan welzijnsverenigingen of AGB’s.
4. Investeringsprojecten
De investeringsprojecten33 bieden een schematisch overzicht van de ontvangsten en uitgaven van de investeringen per prioritaire actie. Besturen die dat wensen, kunnen ook investeringsprojecten opmaken van verrichtingen die niet onder een prioritaire actie vallen. Door de tabellen van de investeringsprojecten blijven raadsleden een totaalbeeld behouden van de respectieve investeringen.
5. Financiële schulden
Een overzicht van de evolutie van de financiële schulden. Hieruit kan men bijvoorbeeld afleiden welk bedrag aan nieuwe leningen men verwacht op te nemen of wat de verwachte evolutie is van de financiële schulden op korte termijn.
6. Financiële risico’s
Een overzicht van de financiële risico’s. Besturen kunnen op verschillende vlakken een financieel risico lopen. Omdat deze het meerjarenplan of de aanpassing van het meerjarenplan sterk kunnen vertekenen of een grote invloed kunnen hebben na het laatste jaar van de financiële nota, moeten ze in de toelichting beschreven worden. Daarbij moet een bestuur ook aangeven over welke middelen en mogelijkheden het beschikt om zich tegen die risico's in te dekken.
Mogelijke financiële risico's kunnen voorkomen op het vlak van onder andere de schulden, exploitatieontvangsten, exploitatie-uitgaven, toegestane leningen, beleggingen en verplichtingen tegenover derden.
7. De documentatie
De toelichting moet een verwijzing bevatten naar de plaats waar de documentatie beschikbaar is.