Leegstaande en ongebruikte vierkante meters – en in Brussel spreken we al snel over verschillende miljoenen m² – moeten in dat opzicht als een grondstof worden gezien om aan de toenemende vraag naar ruimte tegemoet te komen.
Meer doen met dezelfde ruimte is dan ook meer dan ooit aan de orde van de dag. Dat kan door ruimte te delen, door afgeschreven gebouwen en terreinen te herbestemmen, of via tijdelijk gebruik, namelijk het gebruik van ruimte in afwachting van een toekomstig, maar nog niet vaststaand programma. Leegstand activeren is dus nuttig en nodig voor een stad als Brussel. Het gebeurt al op verschillende manieren. Uiteraard is daarbij een onderscheid te maken tussen individuen die een huis bezetten terwijl de eigenaars op vakantie zijn of in het ziekenhuis liggen en de ingebruikname van gebouwen of terreinen die structureel leeg worden gelaten met medeweten van de eigenaar of zelfs op basis van opzettelijke motieven.
Waar het eerste geval als misdrijf is te begrijpen, zijn veel andere voorbeelden van bezettingen net een recept gebleken om verloedering tegen te gaan. Ze zorgen voor de broodnodige maatschappelijke discussie rond betaalbaar wonen, leegstand en speculatie en kunnen helpen als strategie voor duurzame stadsontwikkeling door middel van zuinig ruimtegebruik, verdichting en stedelijke renaissance.
De sanitaire crisis die de stad momenteel in haar greep houdt, heeft de vraag naar bijkomende publieke ruimtes voor onder meer verpozing, verfrissing, ontmoeting en zachte mobiliteit, duidelijk onder de aandacht gebracht. Dat was vooral het geval bij bewoners in de dichtbebouwde centrumwijken. Eén van de effecten van de
economische recessie als gevolg van COVID-19 is bovendien dat er talloze ruimtes (tijdelijk) ongebruikt (zullen) blijven. Bijvoorbeeld: kantoren die slechts gedeeltelijk gebruikt worden door het vele thuiswerk of winkels en horecazaken die te lijden hebben onder het gebrek aan toeristen.
Hoog tijd dus voor stadsplanners en sociaal werkers om samen het potentieel van ongebruikte ruimte zoveel mogelijk in te zetten voor een veerkrachtige en sociaal rechtvaardige stad.
